Çocuklarımızın Yaşadığı Korkular Konusunda Onlara Nasıl Yardımcı Olabiliriz?
Anahtar kelimemiz oyun. Çünkü oyun çocuklar için iç dünyalarıyla, dış dünya arasındaki bağlantıyı kurma yoludur. Aynı zamanda onlar için bir duygusal deşarj alanıdır. Nasıl ki biz yetişkinler, bir konuda kaygılandığımızda, korktuğumuzda ya da üzüldüğümüzde, oturup birbirimizle konuşup dertleşiriz ve bu şekilde duygusal olarak rahatlarız. Hatta bazen karşımızdakine bir sorunu anlatırken olaya biraz daha dışarıdan baktığımız için çözüm yolları bulabiliriz. İşte çocuklar tüm bunları oyun yolu ile yapıyor. Bazen sadece onlara eşlik etmemiz bile yeterli oluyor ama söz konusu özellikle korkular olduğunda biraz desteğe ihtiyaç duyabiliyorlar. Peki bizler onlara bu konuda nasıl yardımcı olabiliriz?
Çocuğunuz, hayalet gelmesinden korktuğunu ya da odasında canavar olduğunu söylediğinde, genelde insanın ilk aklına gelen ona hayalet diye bir şey yoktur, korkmana gerek yok gibi cümleler söylemek oluyor. Fakat eminim bu tarz cümlelerin çokta işe yaramadığını siz de fark etmişsinizdir. Çocukların o sırada kendini güvende hissetmesi ve oyun sayesinde korktuğu şeyin aslında korkulacak bir şey olmadığını deneyimlemesi genelde daha etkili bir yol oluyor. Örneğin karanlıktan korkan bir çocuk için gölge oyunları oynamak ya da korktuğu şeyin resmini çizip, sonra bunu korkunç olmak yerine komik bir hale dönüştürmek, onun bu korkusunu yenmesi için faydalı olabilir. Ya da bu ayki temamız olan dinazorlar gibi vahşi hayvanlarla oynaması, kendini güçlü bir hayvan figürüyle oyun içinde özdeşleştirmesi, korkularını oyun yoluyla dışa vurması ve bu şekilde korkulacak bir şey olmadığını deneyimlemesi önemli.
Bunun yanı sıra çocuğunuzun korkularını küçümsemeden, bu duygusunun anormal bir şey olmadığını ona hissettirmeniz önemli. Henüz duygularını bile tam olarak adlandıramazken, olumsuz bir duygu hissettiğinde nasıl başa çıkacağını bilmemesi son derece normal. Böyle bir durumda çocuğunuzun duygusunu yansıtabilirsiniz yani ona hissettiğinin korku olduğunu, bazen herkesin korkabileceğini ve tüm duygular gibi onun da geçeceğini söyleyebilirsiniz. Beklenmedik ani bir şey olduğunda, bir zarar görebileceğimizi düşündüğümüz anlarda korkabildiğimizi ama kendimizi güvende hissettiğimizde tekrar iyi hissedeceğimizi anlatabilirsiniz. Korktuğunda kendini iyi hissetmek için neler yapabileceği hakkında konuşabilirsiniz. Örneğin evdeyken bu duygusunu sizinle paylaşabileceğini, gelip size sarılabileceğini, okuldayken öğretmenine korktuğunu söyleyebileceğini ya da sevdiği bir oyuncağını yanına alabileceğini, onu iyi hissettiren bir oyun oynayabileceğini, resim çizebileceğini vb. birçok farklı çözüm yolları sunabilirsiniz.
Çocuğunuzun korkularının arttığı dönemlerde, özellikle günlük ritüellerini değiştirmemeye özen gösterin. Çünkü sürekli tekrarlanan ritüeller çocuklara kendilerini güvende hissettirir. Bunun nedeni küçük bir çocuğun henüz zaman kavramı gelişmemiş olduğundan, birçok şey onun için belirsizdir. Belirsizlik de, çocuğun kaygılarını, korkularını arttırabilecek bir şeydir çünkü güven duygusundan uzaktır. Bu yüzden çocuğunuzun gün içinde belirli aktivitelerden sonrasında ve öncesinde ne yapacağını biliyor olması önemli. Örneğin her gün sabah okula gidip sonra eve dönmesi, her akşam yatmadan masal okunması, akşam birlikte oyun vaktinizin olması, her hafta sonu ailecek bir aktivite yapıyor olmanız gibi.
