Çocuğunuzla Olan İlişkinizde Siz Hangi Ebeveyn Tutumlarını Kullanıyorsunuz?
Ailede anne babanın çocukla nasıl iletişim kurduğu, çocuğun aile içinde bir birey olarak kabul edilip edilmediği, sevginin nasıl ifade edildiği ve eğitim
de kullanılan disiplin yöntemleri anne baba tutumunun nasıl olduğunu belirler. Tüm bunlar da çocuğun ileride nasıl bir birey olacağını etkiler.
Aşırı Koruyucu ve Kaygılı Anne-Baba Tutumu:
Anne baba çocuğun her davranışına müdahale eder.
Sürekli çocuğa yaşından daha küçükmüş gibi muamele edilir.
Aile aşırı koruyucu ve vericidir.
Çocuğun kendini tanımasını ve yapabileceklerini fark etmesini engelleyen bir anne-baba tutumudur.
Çocuğun bireyselleşme çabalarını engelleyen bir tutumdur.
Bu tutumla yetişen çocuklar; büyük bir oranla bağımlı kişilik yapısı geliştirirler. Çocuk kendi başına karar vermede güçlükler yaşar. Çocuğun kendine güveni yeterince gelişemez. Genelde tek başına bir işe başlama ya da sürdürme becerilerini gösteremezler.
Aşırı Baskıcı ve Otoriter Anne-Baba Tutumu:
Ailede katı bir disiplin anlayışı ve baskıcı bir tutum vardır.
Çocuktan ailenin kurallarına koşulsuz uyması beklenir.
Aile içinde korku hakimdir ve çocuk korku ile büyür.
Bu tutumla yetişen çocuklarda; saldırgan ve uyumsuz davranışlar görülebilir. Arkadaşlarına evde karşılaştığı olumsuz davranışları sergilerler. Sürekli eleştirildikleri için benlik saygısı geliştiremedikleri görülür.
Sınırsız Özgürlükçü Anne-Baba Tutumu:
Bu tutumu gösteren ailelerde çocuğa aşırı düşkünlük ve aşırı hoşgörü vardır.
Aile çocuk ilişkisinde sınırlar ve kurallar belli değildir.
Çocuk anne babayı bir yetişkin olarak görmez, bir arkadaş olarak görür. Bu da çocukta güvensizlik duygusu yaratır.
Çocuk evde patrondur ve her istediği, istediği anda yapılır.
Aile çocuğa sınır koymak istese de, çok zorlanır. Çoğu zaman sınır koyamaz çünkü çocuğun alışkın olduğu bir tutum değildir.
Bu tutumla yetişen çocuklar; doyumsuz, kırılgan, her dediğinin anında olmasını isteyen, sabırsız bireyler olabilirler. Kuralsızlığa alışan çocuk, sosyal ortamlarda (okul gibi) kurallarla karşılaştığında uyum sağlamakta zorlanır.
Mükemmeliyetçi Anne-Baba Tutumu:
Bu tutumu benimseyen anne babalar çocuklarını akademik, sosyal, sanatsal, sportif her alanda kusursuz olmasını beklerler.
Ailenin beklentileri karşılanması için çocuk yoğun bir eğitim sürecine tabi tutulur.
Çocuktan beklentiler yaşının ve kapasitesinin üzerindedir.
Bu tutumla yetişen çocuklar; kendi doğal içgüdüleri ve kurallar arsına sıkışıp kalmıştır. Sürekli bir iç çatışma içindedirler. Fikirleri genellikle çok katıdır. Her işte üstün olmak ister ve bunu başaramadıkları noktada hayal kırıklığına uğrarlar. Gerçek bir özgüven gelişimi ve benlik saygısı yeterince gelişemez.
Tutarsız Anne-Baba Tutumu:
Ebeveyn tutumu belirli değildir. Yukarıda belirtilen tutumların hepsini zaman zaman uygular.
Anne ve babanın tutumları arasında da farklılıklar vardır.
Bu tutumla yetişen çocuklar; ne zaman ve nerede, ne yapacağını bilemez. Çocuk anne veya babanın tepkisini tahmin edemez ve bu nedenle kendini güvende hissetmez. Çocuk çevresindeki insanlara güvenmeyen, her şeyden şüphelenen, kararsız bir kişilik yapısı geliştirebilir.
Demokratik Anne-Baba Tutumu:
Anne ve baba çocuğa koşulsuz sevgi gösterir.
Gerektiğinde çocuğun davranışına sınır koyar. Ancak bunu yaparken çocuğu sevgisinden ve ilgisinden mahrum bırakmaz.
Sınır koyarken çocuğa alternatif seçenekler sunar.
Aile çocuğa rehberlik eder.
Davranışlarının sonucunda ne olacağı konusunda çocuğu uyarır.
Çocuğa seçim hakkı sunar.
Çocuğu cezalandırmaz.
Anne baba çocuk için iyi bir modeldir.
Bu tutumla yetişen çocuklar; öz güveni gelişmiş, işbirliğine hazır, arkadaş canlısı, duygusal ve sosyal açıdan dengeli bireyler olurlar. Çocuk nerede, ne yapması gerektiğini bilir. Saygılı, sorumluluklarını bilen ve çevresi ile olumlu ilişkiler kurabilen bireyler olurlar.
